Uzman Klinik Psikolog Tekirdağ Çerkezköy 0533-3738123
danisman724@hotmail.com
ÇOCUKLARDA GECE İŞEMESİ
28/01/2012 GECE İŞEMESİ (ENUREZİS NOKTURNA) Halk arasında gece işemesi olarak bilinen, tıbbi adıyla Enürezis Nokturna dünyada olduğu gibi ülkemizde de sık görülen bir sorundur. Buna rağmen gece işemesi (Enürezis Nokturna) çok yaygın fakat aynı zamanda bir o kadar gizli bir problemdir. (www.saglikbilgisi.com) Herhangi bir fizyolojik sorun olmamasına karşın, haftada en az 2 gece tekrarlayan şekilde idrar kaçırmasını ve mesanenin yalnış yer ve zamanda tam olarak boşalması olarak ifade edilmektedir 3. Bu problem 5 yaş civarındakilerin yaklaşık %10’ unu, 10 yaş civarındakilerin yaklaşık %5’ ini ve daha üst yaştakilerin yaklaşık olarak %2’ sini etkileyebilmektedir. Bunun yanısıra bu sorun %1 oranında 18 yaş ve üzerinde devam etmektedir.(www.kardelenltd.com) Çocuk 5 yaşından büyük ise sorun sayılır. Çünkü gece kontrolü bu yaşa kadar uzayabilir. Bazen gece kontrolü hiç öğrenilmemiş bir sorunken, bazen de kontrol kazanılıp bir süre kuru kalındıktan sonra bazı olgular nedeniyle başlayabilir. Çocuğun yaşı büyüdükçe ailenin huzursuzluğu dışında sorunlar eklenir. Gece yabancı yerde yatıya kalamama, yatılı okula gitmenin engellenmesi en sık karşılaşılan sorunlardır. Çocuğun yaşı büyüdükçe, durumdan utanması, hele aile tarafından da kızgınlık ve utandırma oluyorsa başka ruhsal sorunlara yol açmaya başlar. (Semerci,2009) Gece İşemesi (Enürezis Nokturna) Nasıl Bir Hastalıktır? Gece işemesi bir uyku hastalığıdır (parasomniadır). Hasta, derin uykuda olduğundan normal olarak oluşan mesane kasılmalarını algılayamaz ve mesane basıncındaki artışını hissedemez sonuç olarak yatağı ıslatır. Grafikte görülebileceği gibi normal bir insanın (kesikli çizgi) başını yastığa koymasını takiben uykuya dalması 1. Basamağı oluşturur. Uyku devresi buradan 2. 3. ve son olarak 4. Basamağa kadar ilerler. 4. Basamak en derin uyku devresidir. Yaklaşık 20 dakika sürer. Süre bitiminde tekrar 3. , 2. Ve 1. basamaklara geri dönülür. 2. Basamaktan 1. Basamağa geçiş R.E.M. (rapid eye movement (hızlı göz hareketleri)) uykusu olarak adlandırılır. Bu devre uykunun rüya görülen devresidir. Bu devre insanın gün içinde çevreden aldığı, depoladığı veya attığı tüm bilgilerin nerede tutulacağı bakımından önemlidir. Bu dönem ayrıca mesaneden beyine giden sinyallerin değerlendirildiği ve bu sinyallere cevap olarak, tuvalete mi gidileceğinin yoksa uykuya mı devam edileceğinin kararının verildiği dönemdir. R.E.M. uykusu yaklaşık 20 dakika sürmektedir. Bu devrenin bitiminde uyku siklusu devam eder. Bir gecelik uykuda normal insan bu siklusu ortalama 4-6 defa yaşar. Yine grafikte görüleceği üzere gece işemesi sorunu olan kişiler derin uykuya çok çabuk dalarak direkt olarak uykunun 4. devresine girerler ve burada kalırlar (düz çizgi ile gösterilmiştir). Bir süre sonra (zamanı tam olarak bilinmemektedir, yarım saat veya saatler sonra olabilir) mesane, beyine tuvalete gitmesi için mesaj gönderir. Bundan sonra uykuda R.E.M. dönemi yükselir. Bu sadece 20-90 saniye sürer. Buna karşılık hasta derin uykuda olduğundan bu sinyale cevap veremez. Tüm bu sebeplerden hastaların geceden içecek almalarını önlemek, gece vakti onları tuvalete kaldırmak faydasızdır. Zira bu sebepler gece işemesinde rol oynamazlar. Gece işemesi basitçe uykuda kontrolün yitirilmesidir. Bu sorun 4 yaşındakilerde de, 30 yaşındakilerde de aynıdır. (www.kardelenltd.com.tr)GECE İŞEMESİNİN GÖRÜLME NEDENLERİ NELER OLABİLİR? Gece işemesi görülen çocukların aileleri her ne kadar öfkelense ve çaresizlik hissetseler de, bu çocukların büyük kısmının ailelerinde benzer öyküler vardır. Anne, baba ya da yakın akrabaların çocukluk dönemlerinde benzer sorunu yaşaması, sorunun ailevi yatkınlığını gösterir. Erişkinliğe doğru, geceleri salgılanması artan hormonlar, gelişimsel sorunlar nedenler arasındadır. Bu çocukların uykuları derindir. Anne-babalar uyandırmakta güçlük çekerler. Şiddetli heyecan ve korkular, okula başlama stresi, bir kardeşin doğumu, kardeş kıskançlığı, tuvalet eğitimi verilirken yapılan yanlışlar ve inatlaşmalar, tuvalet eğitimine geç başlama gece işemesinin nedeni olabilir. Aile düzeninde değişimler, boşanma, kardeş doğumu, ebeveyn kaybı gibi yaşam olayları gece işemesinin (enürezis nokturnanın) başlamasına neden olabilir. (Semerci, 2009) GECE İŞEMESİ (ENÜREZİS NOKTURNA) AİLEYİ NASIL ETKİLER? Gece altını ıslatan bir çocukla uğraşmak zordur. Çamaşır yıkamak, ütülemek, gibi sıkıntılara bir de çocuğun bu sorunun yol açtığı başarısızlık ve utanma duygularına bağlı sorunlar eklenir. Zaman zaman yapmaması ise çocuğun bu durumu canı istediğinde denetleyebildiği düşüncesini ve öfkeyi yaratır. Aileler çocuklarının bu sorununu çevreden gizleme çabası içine girebilirler. Bu sorun için çeşitli çözüm yolları denerlerken, sorunu çözememenin çaresizliği ve izlenen yolların başarısızlıkla sonuçlanması ailelerde umutsuzluk uyandırabilir. (Semerci,2009) AİLEYE ÖNERİLER Eğer çocuğunuz idrar kaçırıyorsa telaşa kapılmayın. İdrar kaçırmaya neden olabilecek bir tıbbi sorunu varsa bu sorunun tedavisi ile idrar kaçırmanın geçeceğini, eğer tıbbi bir sorun yoksa gece işemesinin (enürezis nokturna’nın) kendi kendine düzelebilen bir durum olduğunu unutmayın. İdrar kaçırdığında çocuğunuza kızmayın, onu utandırmayın, başka çocukları örnek göstermeyin, cezalandırmayın. Çocuğunuza bu sorunun çok da önemli olmadığını ama onu etkilediğini düşündüğünüz için bir doktora götürmek istediğinizi, tetkik ve tedavi süresince ona destek olacağınızı anlatın ve öncelikle bir çocuk hekiminden randevu alın.(www.saglikbilgisi.com)
Uzm.Klinik Psk. Burcu YARAPSANLI |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
ÇOCUĞUM AKTİF Mİ HİPERAKTİF Mİ? - 28/01/2012 |
ÇOCUĞUM AKTİF Mİ HİPERAKTİF Mİ? |
Çocuklarda Bağlanma ve Çocuklar Ayrılma - 28/01/2012 |
Çocuklarda Anne bağımlılık |
ÇOCUKLARIN ZOR SORULARIParam Yok,Kardeş KıskançlığI,Çocuğa Hastalığı Anlatmak,Çocuğa Ölümü Anlatmak, - 28/01/2012 |
Param Yok,Kardeş KıskançlığI,Çocuğa Hastalığı Anlatmak,Çocuğa Ölümü Anlatmak, |