ÇOCUKLARDA KEKEMELİK

Bastırılmışistek, korku ya da çatışma gibi faktörler buna sebep olabilir. Çocuğaküçüklükten düzen, temizlik gibi konularda aşırı disiplin uygulayan vebeklentileri yüksek olan ailelerin çocuklarında görülme olasılığı yüksektir.

Ayrıcaanne-babanın çocukta korku uyandıracak tepkiler (yanlış yaptığında büyüktepkiler verme, sık sık fiziksel şiddet uygulama gibi) vermeleri de buna yolaçabilir.

Bunlarındışında çocuğun trafik kazasına uğraması, köpek tarafından kovalanması,ısırılması gibi olaylar da etkili faktörlerdir.

Araştırmalardakekemeliğin zekayla bir ilgisi bulunmadığı öne sürülüyor.

Çocukların psikolojiksıkıntı veren çevrelerde bulunması, büyük beklentilerin olması, titiz vekontrolcü bir çevrede yetişmesi nedeniyle ortaya çıkabilir. Genelde stres,kaygı ve korku sebep olabilir. 1,5-2 yaşına kadar olan dönemden sonradüşüncesini kelimelere aktarması sorun olabileceğinden kekemelik de ortayaçıkabilir.

Genelde kekemelik2-7 yaş arasında fark edilebiliyor. Kekemelik konuşmanın başlamasında,sürdürülmesinde bir problem yaratır. Yani çocuk konuşmaya başlayamaz ya dabaşladığında bunu sürdüremez. Ünlemler, kesilmeler söz konusu olabilir. 

Fizyolojik bir rahatsızlıktan dolayı yani konuşmanıngerçekleştiği ağız bölgesiyle ilgili bir problem nedeniyle de kekemelik sözkonusu olabilir. 

Ama kekemelik rahatsızlığı olanlar bir şarkı söyleme ya da bir şiir okumadurumunda kekemelik sergilemiyorlarsa, kekemelikte fizyolojik bir durum sözkonusu değil denilebilir. 

Stres ve kaygı gibi faktörlerin ortadan kalkması kişininrahatlamasına neden olur. Bu da bu tür konuşma bozukluklarını ortadan kaldırabilir. 

Özellikle, anne baba tutumlarının değişmesi, çocuktan üstdüzey bir beklentinin olmaması ya da çocuğu bu konuda rahat bırakmakkekemeliğin ortadan kalkmasına yardımcı olur.

Hangi durumlarda belirginleşir?                                                             

Yabancılarınbulunduğu, kalabalık ortamlar, bir otorite konumundaki kişinin karşısında,telefona yanıt vermek, birinden bir şey istemek, beklenmedik bir durumla hazırlıksızbir şekilde karşılaşma gibi hallerde belirginleşmektedir. Korktukları bu gibidurumlardan kaçınmaya çalışırlar. Söyleyemedikleri bir sözcüğün yerine hemenbir eş anlamlısını getirerek cümleyi tamamlamaya çalışırlar. Adlarısorulduğunda yanıtlamakta güçlük çekebilirler. Bu nedenle bu isleriyakınlarındakilere bırakırlar. Öğrenciler bu nedenle arka sıralarda oturmayaçalışır, parmak kaldırmaz, konuşmalarda dinleyici olmayı yeğler, yoklamalar alınırkengeç yanıt verirler, ya da el kaldırarak kaçınma davranışı gösterirler. Daha çokmimikleriyle yanıt vermeye eğilimlidirler. Yeni bir şey söylemek ya da istemekyerine başkaları ile aynı fikirde olduklarını ya da aynı şeyi istediklerinibelirtirler. İstediklerini değil, söylemesi kolay olan şeyleri ısmarlarlar.Yolda birine adres sormak istediklerinde 
ilk sesi çıkartmakta güçlük çekebilirler. Budurumlarda konuşmayı kolaylaştırmak ve o sesi çıkarabilmek için el veya ayağısallama, ayağı yere vurma, baş ve boyun hareketleri, göz dudak hareketleri gibitikler eşlik edebilir. 

Genel olarak gözlenen tipleri:

a)Seslerin, hecelerin, sözcüklerin ve cümlelerin tekrar edilmesi şeklinde; "t t t ta tamam, gi gi gidelim, ha-yır haaaayır- hayır",

b)Seslerin olağandışı uzatılması "şşşşşimdi",

c)Sözcüklerin yarım bırakılması, parçalanması,

d)Duyulabilir yada sessiz bloklar (ara vermeler),

d)Sözcükleri aşırı bir fiziksel gerginlikle söyleme,

e)Patlamalar olarak adlandırılan, düzensiz soluk alıp verme, heyecan vekararsızlığa bağlı olarak konuşmada alışılmadık vurgulamaların oluşması,

f)"Yani!, şey!, ya!, aman!" gibi fazladan sözcük yada seslerineklenmesi,

g)Kekemeliği olanların hangi ses yada sözcüklerin kendileri için engelleyiciolacağını bildikleri için anlatmak istediklerini kimi zaman konuya uygunolmayan, dolaylı cümlelerle anlatmaya çalışmaları.

*Genelnüfusta kekemeliğin yaygınlığı %1, sıklığı %3'e yakın olarak tahminedilmektedir. Küçük çocuklarda daha sık olmakla birlikte daha büyük çocuklardave yetişkinlerde azalma eğilimi göstermektedir.

*Kekemelikyaklaşık 1 kıza karşılık 3-4 erkek çocukta görülmekte ve kızlarda küçükyaşlarda kendiliğinden iyileşme oranının yüksek olması nedeniyle kız/erkekoranının yaş ilerledikçe daha da belirginleştiği belirtilmektedir.

*Kimi zaman sözel iletişime girmeyip sessiz kalmayı tercih edebilen kekemelerkekemeliği ne kadar ağır olursa olsun sürekli kekelemez. Kendilerini rahathissettikleri ortamlarda, şarki söylerken, oyun oynarken normal konuşabilirler.

KAYNAK: Bu yazınınkaynağı olarak Prof. Dr. Nevzat TARHAN'ın Aile Okulu adlı kitabıkullanılmıştır. 

 0533 373 81 23